Fundamentals of Scientific Biography of Mutrib Khanakharab
Abstract
In this article, the life and works of Muhammad Hasan Mutrib Haji Tabib (1853–1923), a poet of the Khorezm literary environment, are analyzed using scientific and comparative methods. The devan manuscripts of Mutrib kept in the fund of the Institute of Oriental Studies of the Academy of Sciences of the Republic of Uzbekistan with inventory numbers 903/IV, 906/VII, 2679/II, Laffasiy’s tazkira manuscript number 12561, and Matnazar Pirnazarov’s “Mutrib Khanakharabi (Risola–majmua)”, the creative heritage of Bolta Davlatov in the newspaper “Xorazm haqiqati” (issue of July 20, 1991), “Guliston jurnali” (issue 7 of 1974), Polvonnazir Bobojonov (Laffasiy, Tazkirayi Shuaro, 1992) and other publications. The poet’s extensive literary legacy, which includes manuscript and lithographic sources, press publications, anthologies, and chrestomathies, demonstrates the need for comparative research and scientific classification of his life and work. In their study, they discuss the poet’s personality and outlook, his life, and the literary–aesthetic factors that influenced his decision to adopt a pen name. As a consequence of the comparative analysis, the preparation of excellent editions of the Mutrib devan was identified as one of the most pressing tasks of textual studies.
References
Пирназаров М. Мутриб Хонахаробийнинг ижодий йўли. Филол. фан. номз... дис. Самарқанд, 1973. – б. 6–7.
Абдуллаев В., Валихўжаев Б. Мутрибий ҳақида янги маълумотлар. // Ўзбек тили ва адабиёти. 1978. №4. – б. 25–29; Бекчанов И. Мутрибий “Тазкира туш-шуаро” сининг таркибий тузилиши. // Шарқшунослик. №3. 2010. – б. 34–36.
Ўзбек адабиёти (анталогия). V том, II китоб. – Тошкент, Ғафур Ғулом номидаги бадиий адабиёт нашриёти. 1968. – б. 299–317.
Қаюмов А. Қўқон адабий муҳити (XVIII–XIX аср). Филол. фан. д–ри... дисс. –Тошкент, 1961; Воҳидов Ш. Қўқон хонлигида тарихнавислик. – Тошкент, Akademnashr. 2010 й. – б. 155–156. ЎзР ФА ШИ. Асосий фонд, инв, 596/IV.
Қобулов Н., Пирназаров М. Шоир Мутриб ва унинг ижоди. // Адабий мерос. №3(27). 1983. – б. 74–79; Рўзматов Ю. Мутриб. // Хоразм ҳақиқати. 1963. 27 декабрь.
Қайюмов П. Тазкираи Қайюмий. III жилдлик. III жилд. – Тошкент: ЎзР ФА Қўлёзмалар институти. 1998. – б. 522.
Лаффасий, Ҳасанмурод. Тазкираи шуаро (Нашрга тайёрловчи: Бобожонов П.). – Урганч, Хоразм. 1992. – б. 83.
Бобожон Тарроҳ–Ходим. Хоразм шоирлари ва навозандалари (Табдил қилиб, нашрга тайёрловчилар: Отамуродова А., Абдураҳимов О.). – Тошкент, Tafakkur qanoti. 2011. – б. 136–140.
Юсупов Ю. Хоразм шоирлари. – Тошкент, 1967. – б. 100.
Маллаев Н. Классик адабиёт бойликларини чуқур ўрганайлик ва кенг оммалаштирайлик. // Ўқитувчи, 1957. 12 март. №24.
Пирназаров М. Мутриб Хонахаробий (рисола–мажмуа). – Тошкент. – б. 1–41.
Пирназаров М. Поэтик жанрлар типологияси. – Тошкент, Фан. 1989. – б. 12.
Жумаева Д. Мутриб ғазалларида вазн ва қофия. // Ўзбек тили ва адабиёти. №2. 2013, – б. 52–54.
Абдуғафуров А. Ўзбекистон миллий энциклопедияси. – Тошкент, Давлат илмий нашриёти. 2003. №6. – б. 165–166.
Юсупов Ю. Ўт чақнаган сатрлар. – Тошкент: Ғафур Ғулом номидаги Адабиёт ва санъат нашриёти. 1983. – б. 180.
Қайюмов П. Тазкираи Қайюмий. III жилдлик. III жилд. – Тошкент: ЎзР ФА Қўлёзмалар институти. 1998. – б. 599–600.
Давлатов Б. Шоир Мутриб. // Хоразм ҳақиқати. 1991, 20 июль.
Юсупов Ю. Мутриб. // Хоразм ҳақиқати. 1970, 29 август.
Пирназаров М. Мутриб девонининг нодир бир нусхаси. // Ўзбек тили ва адабиёти. №6. – б. 56–60.
Бобожон Тарроҳ Азизов – Ходим. Хоразм навозандалари (Нашрга тайёрловчи: Давлатёр Раҳим). –Тошкент: Ғафур Ғулом номидаги Адабиёт ва санъат нашриёти, 1994. – б. 73–75.
Ўзбек адабиёти (анталогия). V том, II китоб. – Тошкент, Ғафур Ғулом номидаги бадиий адабиёт нашриёти. 1968. – б. 115–128.
Мадиримова С. Мутриб девонининг қўлёзма манбалари. ЎзМУ хабарлари. // №1/5. – Тошкент, 2017. – б. 424–426.
Маткаримова С. Табибий – тазкиранавис. Филол. фан. номз... дисс. –Тошкент, 2007. – б. 135.
ЎзР ФА ШИ. Асосий фонд, инв, № 9494. – б. 50–51. №12561 инв, – б. 73–74. – б. № 11499 инв, – б. 36–37.
ЎзР ФАШИ қўлёзмалар фонди, девон. инв. 2679/II (144а–бет), 903/IV (232а–бет), 906/VII (255а–бет).
Қобулов Н. Навоий ва Хоразм шоирлари. Ўзбек тили ва адабиёти журнали. 1984. №2. – б. 21–24.
Мадиримова С. Мутриб ижодида Навоий анъаналари. Алишер Навоий ва XXI аср. // Халқаро илмий–назарий анжуман. – Тошкент, 2019. 9 февраль. – б. 440–441.
Madirimova S. Navoiy g‘azaliga bog‘langan muxammas tadqiqi. // Alisher Navoiy va XXI asr mavzusidagi xalqaro ilmiy–nazariy anjuman materiallari. –Toshkent, 2020. 8–fevral. 487–489–bet.
Абдуғафуров А. “Юғурмия” – Ўзбекча инқилоб шеърлар тўплами. // Ўзбек тили ва адабиёти. 1984. №5. – б. 3–9.
Абдуллаев В., Валихўжаев Б. Улуғ Октябрь социалистик революциясининг арафаси ва гражданлар уруши даврида ўзбек поэзияси. Алишер Навоий номидаги Ўзбек давлат университетининг асарлари. – Тошкент, 1958. № 94. – б. 3–9.
Шарафиддинов О. Йиллар ва йўллар. Адабиётимизнинг ярим асри. –Тошкент: Ғафур Ғулом номидаги бадиий адабиёт нашриёти. 1967. – б. 172.
Юнусов М. Традиция ва новаторлик проблемаси. – Тошкент, Фан. 1965. – б. 169–175.
Бобохўжаев М. Йигирманчи йиллар ўзбек совет поэзиясида замонавийлик учун кураш. Филол. фан. номз... дисс. – Тошкент, 1964. – б. 48–75.
Мўминов Ғ. Тардиция ва маҳорат. – Тошкент, Фан. 1968. – б. 91.
Юнусов Ю. Эркни куйлаган шоира. // Ўзбекистон маданияти. 1968, 12 март. №21(1255).
Ғанихўжаев Ф. Аҳмаджон Табибийнинг ҳаёти ва ижоди. Филол. фан. номз. дисс. ... – Тошкент, 1969. – б. 12–14.
Маткаримова С. Табибий–тазкиранавис. Филол. фан. номз... дисс. –Тошкент, 2007. – б. 135.
Madirimova, S. 2019. Mutrib Xonaxarob asarlari qo ‘lyozmalarining ilmiy tavsifi. Oltin bitiglar–Golden Scripts, 3(3).
Мадиримова, С. М. 2018. О СЮЖЕТЕ ПОЭМЫ «АШИК ГАРИБ И ШАХСАНАМ». Редакционная коллегия, 109.
Jabborov, N. 2010. What is enlightenment.
Mirzakarimovna, R. D. 2022. Literary-aesthetic thinking-a factor of renewal of poetic image in tavallo's work. Asian Journal of Research in Social Sciences and Humanities, 12(5), 195-199.
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
Copyright for this article is retained by the author(s), with first publication rights granted to the journal. This is an open-access article distributed under the terms and conditions of the Creative Commons Attribution license (https://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0/).
